Mangi Meli [1866-1900] – Tanzania | Jẹmánì
Awọn itan igbesi aye
Konradin Kunze ati Gabriel Mzei Orio, 2024
Mangi Meli jẹ olori Chagga ni ohun ti o jẹ atijọ Moshi ni Oke Kilimanjaro ni Tanzania. Ko dabi baba rẹ, Mangi Rindi Mandara, Meli koju ofin German. Ni ibẹrẹ, o ja ni aṣeyọri lodi si eyiti a pe ni Schutztruppe (agbara aabo), ṣugbọn nikẹhin ni lati jowo fun awọn ọmọ ogun amunisin. Bayi, (Atijọ) Moshi di ile German ti agbara lori Oke Kilimanjaro. Ni ọdun 1900, Mangi Meli ni a pokunso pẹlu awọn olori ati awọn aṣaaju miiran fun ẹsun pe o dìtẹ si awọn ara Jamani. Ibanujẹ ti ipaniyan n tun wa ni Tanzania titi di oni ni awọn orin ibile ati awọn itan.
Bí ó ti wù kí ó rí, ìwà òǹrorò náà kò dópin pẹ̀lú ikú Meli: Wọ́n sọ pé orí rẹ̀ ni wọ́n ti gé, wọ́n sì fi ránṣẹ́ sí Jámánì, gẹ́gẹ́ bí ìyàwó Meli, tí ó sọ fún ọmọ-ọmọ rẹ̀ Isaria. Titi di oni, o n gbiyanju lati ni aabo ipadabọ ori Mangi Meli si Old Moshi. Awọn igbasilẹ fihan pe ọpọlọpọ awọn egungun lati Moshi ni a fi ranṣẹ si Ile ọnọ Ethnological lẹhinna ni Berlin fun idi ti iwadi ẹlẹyamẹya. Nitootọ, ni 2023, ni ipilẹṣẹ ti awọn ọmọ, diẹ ninu awọn egungun ti awọn ti a pa ni a mọ ni Berlin ati New York. Bi o ti wu ki o ri, ibi ti ori Meli wa ni a ko mọ titi di oni.
Fun ọpọlọpọ ọdun ni bayi, ifihan nipasẹ Flinn Works ati iranti ti o ni owo-ifunni ni Old Moshi ti ṣe iranti Oloye Meli. Itan rẹ ṣe apẹẹrẹ atako agbegbe si ijọba amunisin ni German East Africa ati iwa ika ti ijọba Jamani. Ó tún jẹ́rìí sí ìwà ìrẹ́jẹ tí ń lọ lọ́wọ́ ti ìkọlù àwọn ìyókù àwọn baba ńlá ní orúkọ ìmọ̀ sáyẹ́ǹsì.
Kontakte:
Konradin Kunze: exhibition[at]flinnworks.de
Gabby Mzei Orio: oldmoshi2016[at]gmail.com
Weblinks:
https://oldmoshiculturaltour.com
Dank:
Isaria Anael Meli, Mnyaka Sururu Mboro, Schüler:innen der Meli Secondary School Old Moshi, Johannes Nehlsen, Benjamin Plath, Andi Otto
Literatur:
Oral History of Isaria Anael Meli and Mnyaka Sururu Mboro
Braun, Naima u.a.: Habari, Heft 04-2018, Berlin: Tanzania-Network e.V. 2018
Iliffe, John: A Modern History of Tanganyika, Cambridge University Press 1979
Kunze, Konradin/Mamseri, Sarita L.: Mangi Meli Remains, Ausstellungsbroschüre, Dar es Salaam: Flinn Works 2018
Merker, Moritz: Rechtsverhältnisse und Sitten der Wachagga, Gotha: Justus Perthes 1902
Stahl, Kathleen M.: History of the Chagga people of Kilimanjaro, Den Haag: Mouton & Co. 1964
Stoecker, Holger/Schnalke, Thomas/Winkelmann, Andreas (Hg.): Sammeln, Erforschen, Zurückgeben?, Berlin: Ch. Links 2013
Stationen
Ta ni Meli?
Atako
ijatil
Labẹ German ofin
ipaniyan
Ori Meli
Timole-odè
Awọn àwárí fun Meli
Awọn baba ninu awọn apoti
Mangi Meli ku ise agbese