Urieta Kazahendike / uJohanna Gertze [1836-1936] – eNamibia | Jemani
Amabali obomi
Eckhard Möller, 2024
Ngo-1999, iPosi yaseNamibia yawonga ibhinqa ngestampu ebelinegalelo elibalulekileyo kuhlobo olubhalwayo lolwimi lwesiHerero kwiminyaka elikhulu eyadlulayo: UJohanna Gertze – owazalwa ngu-Urieta Kazahendike – waba negalelo kumsebenzi wokuguqulela womvangeli osuka kwiRhenish Missionary Society (RMG), owaguqulela iTestamente eNtsha kunye nezinye izicatshulwa zobuKristu ukusuka kwisiJamani ukuyisa kwisiJamani.
Kukho iimbono ezimbini ezahlukeneyo ngobomi bakhe. Ngo-1936, umthunywa wevangeli osele esidla umhlala-phantsi uHeinrich Vedder wapapasha iincwadana ezimbini ezifana nephecana ngobomi bakhe, ezijoliswe ikakhulu kubaxhasi be-RMG. Incwadana yokuqala igxininise ekubhaptizweni kuka-Urieta Kazahendike njengesona sithsaba sokuphumelela kumsebenzi wobuvangeli basemazweni eHereroland. Incwadana yesibini ichaza ubomi bakhe njengobungcwele nobukholisa uThixo—ngokuhambelana nendima yentlalontle uthumo olwabelwe abafazi baseAfrika.
UBrigitta Lau, umlawuli wokuqala woLondolozo lweeNkcukacha eziBalulekileyo zaseNamibia emva kwenkululeko, uthatha imbono eyahlukileyo. Uchaza umfanekiso weVedder kwaye ubonakalise uJohanna Gertze njengowesifazane ozithembayo. Uyenza icace into yokuba impumelelo yomthunywa wevangeli uCarl Hugo Hahn ekuguquleleni imibhalo yebhayibhile neyezakwalizwi ibangelwa ikakhulu nguJohanna Gertze.
Eli nqaku liphonononga ngobomi bakhe. Kwiminyaka engaphambi kokuba abhaptizwe, wayebizwa ngegama lakhe lokuzalwa, u-Urieta Kazahendike, yaye emva koko wabizwa ngegama lakhe lobuKristu awamthabatha, uJohanna. Emva komtshato wakhe noSamuel Gertze, kwasetyenziswa ifani ethi Gertze.
Contact: Eckhard Möller, Roonstr. 7, D 33330 Gütersloh – E-Mail: eckmoeller@t-online.
References:
Lau, Brigitte (Hrsg.): Hahn, Carl Hugo: Tagebücher 1837–1860. A missionary in Nama- und Damaraland, 1985.
Lau, Brigitte: Johanna Urieta Gertze and Emma Hahn: some thoughts on the silence of historical records, with Reference to Carl Hugo Hahn, in: Logos, 6. Jg. (1986), S. 62–71.
Möller Eckhard: Schwarzafrikaner*innen im Gütersloh des 19. Jahrhunderts. Ein bislang wenig beachteter Aspekt der Stadtgeschichte, in: Heimatjahrbuch Kreis Gütersloh, 2022, S. 19–27.
Vedder, Heinrich: Die schwarze Johanna. Lebens- und Zeitbild der 99jährigen Johanna Gertze, der Erstlingsfrucht vom Missionsfelde des Hererolandes. Erzählt von Missionar D. H(einrich) Vedder, Band 1 und 2, 1936.
Stationen
Ubuntwana kunye nolutsha
Buyela kuCarl Hugo Hahn kunye nobhaptizo
Unyaka kwidolophu encinci yaseWestphalian yaseGütersloh
Umguquli weTestamente eNtsha kunye nemibhalo yezakwalizwi
Buyela eNamibia, umtshato kunye nobomi e-Otjimbingwe
Umbelekisi, umongikazi, usokhemesti