IHamburg: Ubutyebi ngeGuano yasePeru – EJamani | Peru | Namibhiya
Ukhenketho olunemixholo
UClaudia Chávez de Lederbogen, ngo-2024
Ngenkulungwane ye-19, kwakukho ubudlelwane borhwebo phakathi kweHamburg nePeru, eyathi yazimela ngowe-1821, nto leyo eyaba negalelo elibonakalayo ekuchumeni kweHamburg. I-guano ekrwada yadlala indima ekhethekileyo. Sisichumisi sendalo esenziwe ngelindle lentaka yaselwandle eyomiswe lilanga, amathambo kunye namaqokobhe amaqanda. Izigidi zeentaka zaselwandle zihlala kwiziqithi ezincinci ze-guano ezikufutshane nonxweme. Bafumana ukutya kwabo kwintabalala yeentlanzi kwi-Humboldt Current ebandayo. Igama elithi guano ( huanu ) lisuka kulwimi lwesiQuechua kwaye lithetha “ubulongwe” okanye “ubulongwe”.
Yayingumhloli uAlexander von Humboldt (1769 - 1859) owathi, ngexesha lokuhlala kwakhe ePeru ngo-1802, wathumela iisampulu zokuqala ze-guano ukusuka kwiZiqithi zaseChincha ukuya eYurophu ukuze zihlalutywe. Uphononongo lubonise ukuba ziqulethe isixa esikhulu senitrogen, ngaphezu kwaso nasiphi na isichumisi esaziwayo eYurophu.
Ukukhula kwemizi-mveliso kweYurophu, okwaqalisa ngenkulungwane ye-19, kwafuna isivuno esandisiweyo sezolimo ukuze kondliwe abantu abakhulayo ezixekweni. Izithako ze-guano yasePeruvia - i-potassium, i-nitrogen kunye neetyuwa ze-phosphorus - zihambelana nokucetyiswa kwamasimi. Imfuno ephezulu yeGuano yasePeru kurhwebo lwehlabathi eyaqala ngowe-1840 yakhokelela ekuphelisweni ngokupheleleyo koovimba be-guano kwiziqithi ezithathu ezinkulu, iZiqithi zaseChincha, kwisithuba seminyaka engamashumi amane.
Link:
Special Thanks:
Mein besonderer Dank gilt der Journalistin und Afro-peruanischen Autorin Lucía Charún-Illescas. Ohne ihre Vorarbeit in jahrelangen Recherchen zum Thema, ihrer Ideengebung und Initiative wäre das Projekt „Perú-Guano-Hamburg“ nicht zustande gekommen. Sie ist die Initiatorin.
References:
Charún-Illescas, Lucía / Chávez de Lederbogen, Claudia / Lederbogen, Jan: Peru Guano Hamburg. Wie die Hamburger Schiet zu Geld machten. Cómo los hamburgueses convirtieron el excremento en dinero, 2023.
Humboldt, Alexander von: Amerikanische Reise 1799 –1804, 2009.
-
This article was written as part of the project ‘Digital mapping of Hamburg's colonial history’. The project is a co-operation between the Hamburg Historical Museums Foundation, the working group HAMBURG POSTKOLONIAL and the Berlin joint project ‘Decolonial Culture of Remembrance in the City’. It is funded by the Hamburg Ministry of Culture and Media and the German Federal Cultural Foundation.Coordination and editing: Anke Schwarzer, 2024
Stationen
Ividiyo: Amanqaku eGuano, ePeru naseHamburg
Isakhiwo seofisi sanamhlanje saseOhlendorfs
Laeiszhof: Isakhiwo seofisi somgqugquzeli wemigodi ye-guano ePeru
Iimeko zokusebenza kwimigodi ye-guano
Imisebenzi yeGuano ye „Schietbarone“
UMARKO: Umfanekiso weplanga ovela kwisiqithi saseMacabí
I-Villa Mutzenbecher kunye ne-Guano Monopoly
I-Merck and Co.: inkampani yokurhweba, ibhanki yorhwebo, inkampani yezothutho kunye neplanti yokuvelisa izichumiso
Umbutho wamaKoloni ka-1849 eHamburg
IGuano yasePeru namhlanje