IsiJamani "imodeli yekoloni" eTshayina - ilandelela eHamburg – China | Jemani
Ukhenketho olunemixholo
Ying Guo, 2024
Isixeko saseHamburg savula umzi wozakuzo eCanton ngowe-1829, saza esinye eShanghai ngowe-1852, kunye neBremen noLübeck. Ngeemfazwe ezimbini ze-Opium (1839-1842 kunye ne-1856-1860) phakathi kwe-China kwelinye icala kunye ne-Great Britain, iFransi kunye namanye amazwe aseYurophu kwelinye, amagunya obukoloniyali afumana ukufikelela kumazibuko amaninzi aseTshayina. Bakwanyanzelise ukungenisa simahla iyeza le-opium, ukuthengiswa kwendawo kunye nezinye izithintelo ezininzi kulawulo lwaseTshayina. Ngokubanzi, impembelelo yaseNtshona eTshayina yanda. Oku kwakuquka nomsebenzi wobuvangeli basemazweni abangamaKristu. Ngo-1898, uBukhosi baseJamani banyanzela urhulumente waseQing ukuba asayine isivumelwano sokuqeshisa seQingdao (“Tsingtau”) kwiPhondo laseShandong.
I-Tsingtau yakhula ukusuka kwilali yokuloba yaya kutsho kwisixeko sanamhlanje. Noko ke, ucalucalulo nengcinezelo zazizizinto zemihla ngemihla. Ukuchasana nobukhosi kwaqala ekuqaleni kwenkulungwane. I -Yìhétuán Yùndòng (“iMovement of Associations for Justice and Harmony” (義和團運動)) yathatha inyathelo ngokuchasene nempembelelo yobukoloniyali yabavangeli basemazweni abangamaKristu kunye nabameli bamazwe aseNtshona kwiPhondo laseShandong. Amagunya obukoloniyali awabiza lo mbutho ngokuthi “yiBoxer Rebellion,” awathi umkhosi wamajoni owawunamajoni asuka kumazwe asibhozo phantsi kolawulo oluphezulu lwaseJamani uAlfred von Waldersee wayicinezela ngenkohlakalo ngowe-1900.
Ngexesha leMfazwe yeHlabathi yokuQala, uBukhosi baseJamani baphulukana nekoloni “yabo” eTshayina. "Njengesango lokuya kwihlabathi", uHamburg wayebandakanyeka kweli bali. Ezi zikhululo zilandelayo ziqaqambisa ezinye iindawo eziqhagamshelwe kubukoloniyali baseJamani eTshayina.
References:
Amenda, Lars / Nan, Haifen: Chinesische Communitys in Hamburg. Von der (post-)kolonialen Vergangenheit zur pandemiegeprägten Gegenwart, 2023.
Amenda, Lars: „Chinesenaktion“. Zur Rassenpolitik und Verfolgung im nationalsozialistischen Hamburg, in: Zeitschrift des Vereins für Hamburgische Geschichte, 91. 2005, S. 103-132.
Bendikowski, Tillmann: Bildergeschichten: Die Demütigung des "Sühneprinzen", Die Deutsche Welle (DW) 2014.
Kuß, Susanne / Martin, Bernd (Hrsg.): Das Deutsche Reich und der Boxeraufstand, 2002.
Leutner, Mechthild / Mühlhahn, Klaus (Hrsg.): Kolonialkrieg in China. Die Niederschlagung der Boxerbewegung 1900-1901, 2007.
Spurny, Till: Die Plünderung von Kulturgütern in Peking 1900/1901, 2008.
Stadtarchiv Qingdao (Hrsg.): 德国侵占胶州湾研究 Research on Germany´s Invasion of Jiaozhou Bay, 2017.
Waldersee-Dossier des „Arbeitskreises Hamburg Postkolonial“, 2012. (abgerufen am 18.11.2024)
-
Dieser Beitrag wurde im Rahmen des Projekts „Digitale Kartographierung der Hamburger Kolonialgeschichte“ verfasst. Das Projekt ist eine Kooperation zwischen der Stiftung Historische Museen Hamburg, dem Arbeitskreis HAMBURG POSTKOLONIAL und dem Berliner Verbundprojekt „Dekoloniale Erinnerungskultur in der Stadt“. Es wird gefördert von der Behörde für Kultur und Medien Hamburg und der Kulturstiftung des Bundes.
Koordination und Redaktion: Anke Schwarzer, 2024
Stationen
"Imvukelo yeBhokisi" kunye "neNtetho kaHun" nguKaiser Wilhelm II.
UAlfred Bala waseWaldersee
Amajoni angamakholoniyali ahlonitshwayo
Kuphangwe izinto zenkcubeko
I-Chinese "imishini yokucamagushela" ePotsdam
Iimpahla zamaKoloni ezivela eChina
Amazwi aseTshayina kunye noqhanqalazo
"Ikota yaseTshayina" eHamburg
Izibuko lokugqibela